Prikkelmanagement voor HSP’ers
Geschreven door Petra van Schaik
Jemig, wat een kakafonie of geluid… Mag die felle lamp uit? Getsie wat een indringende geur heeft die parfum… Herken je dit? Als je hoogsensitief bent, dan heb je een supergevoelig zenuwstelsel en ervaar je lichamelijke en geestelijke prikkels sterker dan dat anderen dit doen. Omdat de prikkels dieper binnenkomen, heb je ook meer tijd en rust nodig om ze te verwerken.
Uit balans
Geluiden, smaken, geuren, beelden, emoties; kunnen je bij HSP – als ze too much zijn – erg uit balans halen. Het is soms gewoon te overweldigend en we hebben geen aan-uit knopje voor hoogsensitiviteit. Alle zintuigen staan bij ons op scherp. Ik geef een voorbeeld: je bent lekker met vrienden uit eten en thuisgekomen beleef je de avond nog na. Je weet precies wie waar zat, dat degene die je bediende een lekker geurtje droeg, de lamp links achter de bar flikkerde, het ongelooflijk warm was in het restaurant en dat het stel dat schuin voor je zat ruzie had en nauwelijks tegen elkaar sprak. Thuis moet je eerst even alles laten bezinken. Zeker het verhaal dat je vriendin vertelde over haar zieke vader. Dit maalt nog door je hoofd en je hebt ongelooflijk met haar te doen. Je kunt niet meteen naar bed en hebt echt een moment van rust nodig om weer tot jezelf te komen. Herkenbaar? Dat dacht ik al!
Tips om overprikkeling te voorkomen
In dit blog wil ik tips en handvatten geven om de prikkelverwerking van onze zintuigen te managen en zo overprikkeling te voorkomen. Want als je weet hoe je dit op een eenvoudige manier kunt managen, dan ziet het leven er heel anders uit voor je. Wauw, had ik hier maar eerder aan gedacht, zei een cliënte van me. Dit maakt het leven een stuk comfortabeler voor me. Kijk, en daar word ik nu weer een blij mens van. Dat je door het aanreiken van eenvoudige handvatten het leven van iemand een beetje mooier maakt is toch fantastisch!
Ogen
Omdat HSP-ers slecht tegen fel licht kunnen, is het slim om altijd een goeie zonnebril in je tas te hebben. Probeer je omgeving zo rustig mogelijk te maken, zodat je niet te veel indrukken krijgt. Houd kleuren rustig en zet niet te veel prullaria neer. Zeker op kantoor is dit handig, want als je in een kantoortuin zit, ben je erg snel afgeleid. Misschien kun je daar je ruimte afschermen door een kamerscherm of nog liever: een mooie grote plant. En heb je last van nare beelden die je lang bijblijven, dan is dit een mooie. Probeer het beeld voor jezelf zo klein mogelijk te maken, als een film die je voor jezelf afspeelt. Maak het beeld zo klein dat het voor jou behapbaar is en je er geen last meer van hebt. En spoel dan de film door. En wil je geen nare beelden zien, bijvoorbeeld met het nieuws, zap dan gewoon door naar een zender die voor jou wel goed voelt. Wat ook kan helpen is je ogen zacht te houden. Concentreer je op de plek tussen je ogen en laat je ogen lekker in je oogkassen zakken. Heel ontspannend en geeft veel rust!
Huid
Onze huid is een van de grootste zintuiglijke organen. Hiermee voelen we pijn, temperatuurverschillen, ondergronden en structuren van voorwerpen. Knellende kleding, labels in kleding, harde stoffen of sieraden zorgen bij HSP-ers voor irritatie. Vermijd deze dan ook gewoon en draag kleding waarin je je behaaglijk voelt. Liefst van natuurlijke materialen, want die zijn lekker zacht! Je oren Geluiden of stemmen kunnen bij ons dieper doordringen en geluid kan snel te hard zijn of irriteren, zoals monotone of tikkende geluiden. Een simpele tip: draag oordopjes of een koptelefoon als je je wilt concentreren of als je afgeleid wordt door geluiden. En voelt het voor je veilig genoeg, leg het dan gewoon uit. Je zult zien dat mensen heel begripvol zijn. Pas was een meisje van 14 bij mij in de praktijk en zij had zo’n last van geluid op school. Ik gaf haar de tip om oordopjes te dragen. Dit heeft ze bij de leraar aangegeven en hij snapte het helemaal. Durf die stap te zetten door jezelf serieus te nemen en goed voor jezelf te zorgen!
Mond
De smaakreceptoren op de tong geven de hersenen de smaak door: zoet, zout, zuur of bitter. De textuur, versheid en de smaak van het eten kan voor reacties zorgen, zoals niet alles willen eten of problemen met slikken. Voedselallergieën en voedselintoleranties komen vaak voor bij HSP-ers. Vind je iets niet lekker of is de structuur voor jou niet prettig? Wissel een hap eten dan af met een slok water. Je spoelt de smaak van het eten sneller weg en het eten glijdt makkelijker door je keel. En denk er ook eens aan om dingen die je minder lekker vindt af te wisselen met dingen die je wel lekker vindt. Zo ligt de nadruk meer op hetgeen je wel lekker vindt.
Neus
Overheersende geuren kunnen hoofdpijn of misselijkheid veroorzaken. Bij hoogsensitiviteit is het reukvermogen dusdanig gevoelig dat je dit kunt vergelijken met dat van een zwangere vrouw! En ook hier geldt: als je iets ruikt, wat je echt niet prettig voelt, geef het aan. Vraag of er een raam of deur open kan of anders kun je ook altijd een zakdoekje meenemen met een geurtje dat je lekker vindt en dit bij je neus houden. Kortom, neem jezelf hierin uiterst serieus en zorg goed voor jezelf! Want als je deze zintuiglijke overprikkeling weet te managen, ben je beter in balans en ben je een leuker mens voor jezelf en je omgeving.
Voorkom overprikkeling
En… wat ik heel belangrijk vind: als je overprikkeling weet te voorkomen, ga je de mooie dingen zien van hoogsensitief zijn. Want dat het een kracht en talent is, staat voor mij als een paal boven water!
Petra van Schaik
